Imidlalo yama-Olympic: kuyini futhi yini okufanele ihlangabezane nayo?

nguJoost Nusselder | Kubuyekezwe ngomhla ka:  11 Okthoba 2022

Kuyintokozo enkulu ukuthi ngikubhalele laba bafundi lezi zihloko, wena. Angiyamukeli inkokhelo yokubhala izibuyekezo, umbono wami ngemikhiqizo ungowami, kepha uma uthola izincomo zami zilusizo futhi ugcina uthenga okuthile ngesixhumanisi esisodwa engingathola ikhomishini kulokho. Ulwazi oluningi

Umdlalo wama-Olympic wumdlalo ovela, noma owake waba yingxenye yeMidlalo yama-Olympic. Kwenziwa umehluko phakathi kwemidlalo yama-Olympics Ehlobo, eyingxenye Yemidlalo Yama-Olympic Yasehlobo, nemidlalo yama-Olympics Wasebusika, eyingxenye Yemidlalo Yama-Olympic Yasebusika.

Ngaphezu kwalokho, lo mdlalo kufanele uhlangabezane nenani leminye imibandela, njengoba kuchazwe ngezansi.

Uyini umdlalo wama-Olympic

Imidlalo yama-Olympics: Uhambo Lwezemidlalo Ngesikhathi

Imidlalo yama-Olympics ingeminye yemicimbi yezemidlalo egqame kakhulu emhlabeni. Kuyithuba lokubona abasubathi abahamba phambili emhlabeni beqhudelana ukuze kuhlonishwe izwe labo. Kodwa imiphi ngempela imidlalo eyakha iMidlalo Yama-Olympic?

Imidlalo yama-Olympic Yasehlobo

Imidlalo yama-Olympic Yasehlobo inezinhlobo eziningi zezemidlalo, ezihlanganisa:

  • I-Athletics: Lokhu kuhlanganisa ukugijima, i-high jump, i-shot put, i-discus throw, izithiyo nokunye okuningi.
  • I-Badminton: Lo mdlalo odumile uyinhlanganisela yethenisi ne-ping pong.
  • I-Basketball: Omunye wemidlalo edume kakhulu emhlabeni.
  • Isibhakela: Ubuciko bokulwa lapho abasubathi ababili belwa bodwa besebenzisa izibhakela.
  • Ukucibishela umcibisholo: Umdlalo lapho abasubathi bezama ukukhomba umcibisholo ngokunembe ngangokunokwenzeka.
  • I-Weightlifting: Umdlalo lapho abasubathi bezama ukuphakamisa isisindo esiningi ngangokunokwenzeka.
  • Igalofu: Umdlalo lapho abasubathi bezama ukushaya ibhola kude ngangokunokwenzeka besebenzisa iklabhu yegalofu.
  • I-Gymnastics: Umdlalo lapho abasubathi bezama ukunyakaza ngendlela eqina kakhulu ngangokunokwenzeka.
  • I-Handball: Umdlalo lapho amaqembu amabili ezama ukuphonsa ibhola emapalini ezitha.
  • Ihokhi: Umdlalo lapho amaqembu amabili ezama ukudubula ibhola lingene egolini leqembu eliphikisayo.
  • I-Judo: Ubuciko bokulwa lapho abasubathi bezama ukujikijela izimbangi zabo.
  • I-Canoeing: Umdlalo lapho abasubathi bezama khona ukuhamba ngomkhumbi behle ngomfula ngokushesha okukhulu.
  • I-Equestrian: Umdlalo lapho abagijimi abagibele amahhashi bezama ukuqeda inkambo ngokushesha okukhulu.
  • Ukugwedla: Umdlalo lapho abasubathi bezama ukuhambisa isikebhe ngokushesha okukhulu.
  • Ibhola lombhoxo: Umdlalo lapho amaqembu amabili ezama ukuthwala ibhola phansi enkundleni.
  • Uthango: Umdlalo lapho abasubathi bezama ukushayana besebenzisa izinkemba.
  • I-Skateboarding: Umdlalo lapho abasubathi bezama ukuslayida ngokumangalisayo ngangokunokwenzeka.
  • I-Surfing: Umdlalo lapho abasubathi bezama ukuntweza igagasi isikhathi eside ngangokunokwenzeka.
  • Ithenisi: Umdlalo lapho abadlali ababili bezama ukushaya ibhola phezu kwenethi.
  • I-Triathlon: Umdlalo lapho abasubathi bezama ukuqeda inkambo ehlanganisa ukubhukuda, ukugibela ibhayisikili nokugijima ngokushesha okukhulu.
  • Ibhola: Umdlalo odume kakhulu emhlabeni.
  • Ukuhamba ngebhayisikili: Umdlalo lapho abasubathi bezama ukuqeda isifundo ngokushesha okukhulu.
  • I-Wrestling: Umdlalo lapho abasubathi ababili bezama ukuhlulana.
  • Sailing: Umdlalo lapho abasubathi bezama ukuqhubekisela phambili isikebhe ngokushesha okukhulu besebenzisa umoya.
  • Umdlalo wokubhukuda: Umdlalo lapho abasubathi bezama ukuqeda isifundo ngokushesha okukhulu.

Imidlalo yama-Olympic yasebusika

I-Winter Olympics iphinde ibe nezinhlobo eziningi zezemidlalo, ezihlanganisa:

  • I-Biathlon: Inhlanganisela yokudubula nokushushuluza eqhweni.
  • Curling: Umdlalo lapho abasubathi bezama ukukhomba itshe ngokunembe ngangokunokwenzeka.
  • I-Ice Hockey: Umdlalo lapho amaqembu amabili ezama ukudubula i-puck kugoli leqembu eliphikisayo.
  • I-Tobogganing: Umdlalo lapho abasubathi bezama ukuqedela ithrekhi ngokushesha okukhulu.
  • I-Figure skating: Umdlalo lapho abasubathi bezama ukuslayida ngendlela eginqikayo ngangokunokwenzeka.
  • I-Cross-country skiing: Umdlalo lapho abasubathi bezama ukuqeda inkambo ngokushesha okukhulu.
  • Inhlanganisela ye-Nordic: Umdlalo lapho abasubathi bezama ukuqedela isifundo esihlanganisa ukugxuma eqhweni kanye nokushushuluza eqhweni ngokushesha okukhulu.
  • I-Ski jumping: Umdlalo lapho abasubathi bezama ukugxumela kude ngangokunokwenzeka.
  • I-Snowboarding: Umdlalo lapho abasubathi bezama khona ukugibela eqhweni ngendlela emangalisa ngangokunokwenzeka.
  • Imidlalo ye-Sledging: Umdlalo lapho abasubathi bezama ukuqedela ithrekhi ngokushesha okukhulu.

Noma ngabe ungumlandeli wezemidlalo zasehlobo noma ezemidlalo zasebusika, Imidlalo yama-Olympic inikela ngokuthile kwawo wonke umuntu. Kuyithuba lokubona abasubathi abahamba phambili emhlabeni beqhudelana ukuze kuhlonishwe izwe labo. Ngakho-ke uma ufuna i-adventure yezemidlalo, ama-Olympics ayindawo ekahle yokuqala.

Ihambile Imidlalo yama-Olympic

Imidlalo ka-1906

I-IOC yahlela Imidlalo yango-1906, kodwa ayiziboni ngokusemthethweni ngalesi sikhathi. Noma kunjalo, imidlalo eminingi yadlalwa engeke isatholakala eMidlalweni Yama-Olympic namuhla. Ake sibheke ukuthi yini ngempela eyadlalwa:

  • I-Croquet: 1 ingxenye
  • I-baseball: into engu-1
  • I-Jeu de paume: 1 ingxenye
  • I-Karate: 1 ingxenye
  • I-Lacrosse: umcimbi ongu-1
  • I-Pelota: 1 into
  • I-Tug of war: ingxenye engu-1

Imidlalo Yemibukiso

Ngaphezu kwale midlalo yangaphambili yama-Olympic, kwadlalwa nenqwaba yemidlalo yokubonisa. Le midlalo yayidlalelwa ukujabulisa izibukeli, kodwa ayizange ihlonishwe ngokusemthethweni njengemidlalo yama-Olympic.

  • I-Croquet: umbukiso ongu-1
  • I-baseball: 1 umbukiso
  • I-Jeu de paume: 1 ukuboniswa
  • I-Karate: 1 umbukiso
  • I-Lacrosse: umbukiso ongu-1
  • I-Pelota: umbukiso ongu-1
  • I-Tug of war: umboniso o-1

Ezemidlalo Ezilahlekile

Imidlalo yango-1906 yayingumcimbi oyingqayizivele, lapho kwadlalwa khona inani lezemidlalo elingeke lisatholakala Emidlalweni Yama-Olympic. Kusukela ku-croquet kuya ekudonseni impi, le midlalo iwucezu lomlando ngeke siphinde siwubone kuma-Olympics.

Yiziphi izimo ukuze ube i-Olympic?

Uma ucabanga ukuthi kumayelana nokuwina izindondo zegolide, unephutha. Kunemibandela eminingi okufanele ihlangabezane nayo ezemidlalo ukuze uthole udumo lokuba 'yi-Olympic'.

I-Charter ye-IOC

I-International Olympic Committee (IOC) yenze umqulu onezimfuneko eziningi okufanele umdlalo uhlangabezane nazo ukuze ube umsubathi wama-Olympic. Lezi zidingo zihlanganisa:

  • Lo mdlalo kufanele uqhutshwe emhlabeni wonke ngabesilisa nabesifazane;
  • Kumele kube nenhlangano yezemidlalo yamazwe ngamazwe elawula ezemidlalo;
  • Umdlalo kufanele ulandele ikhodi yomhlaba wonke yokulwa ne-doping.

Kungani eminye imidlalo ingewona ama-Olympic

Kunemidlalo eminingi engeyona eye-Olympic, efana nekarate, isibhakela kanye nokuntweza emanzini. Lokhu kungenxa yokuthi le midlalo ayihlangabezani nezidingo ze-IOC.

Ngokwesibonelo, i-karate ayiwona ama-Olympic ngoba ayidlalwa emhlabeni wonke. Isibhakela akuwona ama-Olympic ngoba ayikho inhlangano yezemidlalo yamazwe ngamazwe ewulawulayo. Futhi ukuntweza akuwona ama-Olympic ngoba akulandeli ikhodi yomhlaba yokulwa ne-doping.

Ngakho-ke uma ufuna umdlalo owuthandayo ube ngumpetha wama-Olympic, qiniseka ukuthi uhlangabezana nezidingo ze-IOC. Khona-ke mhlawumbe ngolunye usuku ungakwazi ukubuka abasubathi obathandayo bewina izindondo zegolide!

Kunqunywa kanjani uma umdlalo ungowama-Olympic?

Kuyinqubo eyinkimbinkimbi ukunquma ukuthi ngabe ezemidlalo zingabamba iqhaza kuMidlalo yama-Olympic. I-International Olympic Committee (ICO) inenombolo yemibandela okufanele ihlangabezane nayo ezemidlalo. Uma lokhu kuhlangatshezwana nakho, ezemidlalo zingaba ama-Olympic!

Ukuduma

I-ICO inquma ukuthandwa kwezemidlalo ngokubheka ukuthi bangaki abantu abawubukayo, ukuthi lo mdlalo uthandwa kangakanani ezinkundleni zokuxhumana nokuthi umdlalo uvame kangakanani ezindabeni. Baphinde babheke ukuthi bangaki abantu abasha abadlala lo mdlalo.

Kwenziwa emhlabeni wonke

I-ICO iphinde ifune ukwazi ukuthi lo mdlalo wenziwa emhlabeni wonke. Sekunesikhathi esingakanani lokho? Futhi kukangaki umqhudelwano womhlaba uhlelelwa umdlalo, ngokwesibonelo?

izindleko

Izindleko nazo zidlala indima ekunqumeni ukuthi ngabe ezemidlalo zingaba ngumpetha wama-Olympic. Kubiza malini ukungenisa ezemidlalo eMidlalweni? Ingabe ingenziwa, ngokwesibonelo, ensimini esivele ikhona, noma kufanele yakhelwe into entsha?

Ngakho-ke uma ucabanga ukuthi umdlalo wakho kufanele ube wama-Olympic, qiniseka ukuthi:

  • edumile
  • kwenziwa emhlabeni wonke
  • Akubizi kakhulu ukubamba iqhaza kuMidlalo

Imidlalo ongeke uyibone kuma-Olympics

Motorsport

I-Motorsports mhlawumbe yilabo abangekho kakhulu kuma-Olympics. Nakuba abashayeli kufanele baqeqeshe ngokomzimba nangokwengqondo ukuze baqhudelane bodwa, abahlangabezani nezidingo ze-IOC. Okuwukuphela kwento ehlukile kwaba uhlelo lwango-1900, olwaluhlanganisa umjaho wezimoto nezithuthuthu njengemidlalo yokubonisa.

I-karate

I-karate ingenye yemidlalo yokulwa edlalwa kakhulu emhlabeni, kodwa ayiwona ama-Olympic. Yize izokhonjiswa eMidlalweni yaseTokyo 2020, izoba ngeyalowo mcimbi kuphela.

polo

IPolo yabonakala kahlanu kuma-Olympic Games (1900, 1908, 1920, 1924 no-1936), kodwa isihoxisiwe emqhudelwaneni. Ngenhlanhla, lokhu akusebenzi kweminye imidlalo yamahhashi efana nokugxuma noma ukugqoka izingubo.

i-baseball

I-Baseball bekuyi-Olympic isikhathi esifushane, kodwa yabuye yasuswa eMidlalweni. Ivezwe kuMidlalo ye-Barcelona 1992 kanye ne-Beijing 2008. Izingxoxo okwamanje ziyaqhubeka ukuze kufakwe kabusha i-baseball Emidlalweni.

Rugby

Ibhola lombhoxo ngomunye wemidlalo egqamayo engeyona eyama-Olympic. Yabonakala emidlalweni yaseParis ngo-1900, 1908, 1920, 1924 nango-2016. Yize izobuya eTokyo 2020 Games, akwaziwa ukuthi izohlala isikhathi esingakanani lapho.

Ngaphezu kwalokho, kuneminye imidlalo eminingi engabonakali emidlalweni yama-Olympics, kuhlanganise nekhilikithi, Ibhola laseMelika, imicibisholo, i-netball, squash nabanye abaningi. Yize eminye yale midlalo inomlando omude kodwa ayikakwazi ukuyibona kule midlalo.

Isiphetho

Imidlalo yama-Olympic iyimidlalo edlalwa noma ebiyingxenye yeMidlalo yama-Olympic. Kunezinhlobo ezimbili zemidlalo yama-Olympics: ezemidlalo zasehlobo kanye nemidlalo yasebusika. I-International Olympic Committee (IOC) inencazelo yayo "yezemidlalo". Ngokwe-IOC, ezemidlalo ziyiqoqo lemikhakha emelwe inhlangano yezemidlalo yamazwe ngamazwe.

Kunemidlalo eminingi yama-Olympic ehlukene, efana nezokusubatha, i-badminton, i-basketball, isibhakela, umnsalo, i-weightlifting, igalofu, i-gymnastics, i-handball, i-hockey, i-judo, i-canoeing, i-equestrian, ukugwedla, i-rugby, uthango, i-skateboarding, ukuntweza, i-taekwondo, Table Tennis, ithenisi, i-triathlon, ibhola lezinyawo, i-volleyball yasendlini, i-volleyball yasogwini, ukugibela ibhayisikili, i-wrestling, ukuhamba ngomkhumbi nokubhukuda.

Ukuze ube umdlalo wama-Olympic, imibandela ethile kufanele ihlangatshezwe. Lo mdlalo kumele wamukelwe umhlaba wonke futhi kube nomfelandawonye wezemidlalo wamazwe ngamazwe omele lo mdlalo. Ngaphezu kwalokho, lo mdlalo kufanele uhehe umphakathi, uphephe futhi ufinyeleleke kubo bonke ubudala namasiko.

UJoost Nusselder, umsunguli wonompempe.eu ungumakethi wokuqukethwe, ubaba futhi uthanda ukubhala ngazo zonke izinhlobo zemidlalo, futhi ubuye wadlala nemidlalo eminingi impilo yakhe yonke. Manje kusukela ngo-2016, yena neqembu lakhe bebelokhu bedala izindatshana zebhulogi eziwusizo ukusiza abafundi abathembekile ngemisebenzi yabo yezemidlalo.