Kuyintokozo enkulu ukuthi ngikubhalele laba bafundi lezi zihloko, wena. Angiyamukeli inkokhelo yokubhala izibuyekezo, umbono wami ngemikhiqizo ungowami, kepha uma uthola izincomo zami zilusizo futhi ugcina uthenga okuthile ngesixhumanisi esisodwa engingathola ikhomishini kulokho. Ulwazi oluningi
Kungumdlalo obandakanya izigidi zabantu emhlabeni wonke futhi imithetho ingaba yinqaba kancane.
Ibhola likanobhutshuzwayo ngumdlalo weqembu lapho amaqembu amabili anabadlali abayishumi nanye bezama ukushayana amaphuzu yangaphambilini egolini lomphikisi. Imithetho yomdlalo iqinile futhi ilandelwa munye unompempe kwaholela.
Kulesi sihloko ngizokutshela konke mayelana nomlando, imithetho, izikhundla ezahlukene kanye nenani lemfundo yezemidlalo.
Lokho esixoxa ngakho kulokhu okuthunyelwe okuphelele:
- 1 Ibhola: umdlalo odumile emhlabeni wonke onezici eziningi
- 1.1 Imithetho yomdlalo kanye nenjongo yebhola
- 1.2 Iqhaza lemisebenzi yeqembu kanye nezikhundla zomuntu ngamunye
- 1.3 Umkhuba webhola
- 1.4 Inani lemfundo lebhola lezinyawo
- 1.5 I-encyclopedia yebhola
- 1.6 Ukubaluleka kokulamula kanye nosizo
- 1.7 Ukubaluleka kokuwina nokulahlekelwa
- 1.8 Ukubaluleka komoya weqembu kanye namakhono omuntu ngamunye
- 2 Umlando webhola
- 3 Inkundla yebhola: inkundla yokudlala yalo mdlalo webhola odumile
- 4 Abadlali namaqembu ebhola
- 5 Izimpahla zebhola: yini abadlali abagqoka ngayo enkundleni?
- 6 Imithetho yebhola
- 7 Imiqhudelwano
- 8 Isiphetho
Ibhola: umdlalo odumile emhlabeni wonke onezici eziningi
Imithetho yomdlalo kanye nenjongo yebhola
Ibhola likanobhutshuzwayo ngumdlalo weqembu lapho amaqembu amabili abadlali abayishumi nanye edlala ebhekene enkundleni. Inhloso yomdlalo ukufaka ibhola emgodleni wesitha bese ushaya amagoli amaningi kuneqembu eliphikisayo. Ibhola lingathintwa kuphela izinyawo, ikhanda noma isifuba, ngaphandle kukanozinti ongase athinte ibhola ngezandla zakhe endaweni yephenathi. Unompempe nguyena ophethe umdlalo futhi uqinisekisa ukuthi wonke umuntu uyayilandela imithetho yomdlalo.
Iqhaza lemisebenzi yeqembu kanye nezikhundla zomuntu ngamunye
Ibhola liwumdlalo weqembu lapho wonke umuntu edlala indima ebalulekile. Iqembu kumele lisebenzisane ukwakha ibhola nokwakha amathuba, kanti kubalulekile futhi ukuvimba amagoli ezitha. Iqembu lihlukaniswe izindawo ezahlukene njengabahlaseli, abadlali basesiswini, abadlali basemuva nonozinti. Indawo ngayinye inomsebenzi wayo weqembu nendawo yokudlala okufanele igcwaliswe ngokuyikho.
Umkhuba webhola
Ibhola liwumdlalo oyinkimbinkimbi lapho izici eziningi zidlala indima. Akukhona nje ukushaya amagoli kuphela, kodwa nokwenza izenzo zebhola ezifana nokwakha, ukubhola, ukukhanda ikhanda, ukubeka ingcindezi, ukushibilika nokushintshashintsha. Kubalulekile ukuphinde uthole ukuphatha ibhola ngokushesha okukhulu futhi udlale ibhola liye phambili ngokushesha okukhulu.
Inani lemfundo lebhola lezinyawo
Ibhola akuyona nje umdlalo, kodwa futhi umsebenzi wokufundisa. Ifundisa abadlali ukusebenzisana, ukubhekana nokuwina nokuhlulwa kanye nokuhlonipha onompempe kanye nembangi. Amakilabhu ebhola avame ukuba nohlelo lwentsha olugxile ekuthuthukiseni ikhono lomuntu ngamunye labadlali nokudala umoya weqembu.
I-encyclopedia yebhola
Ibhola liwumdlalo odlalwa emhlabeni wonke ngabantu abalinganiselwa ezigidini ezingama-270. Kungumdlalo ohlanganisa okungaphezu nje komdlalo ngokwawo. Kunamaligi amaningi, amakilabhu nabadlali bonke abanendaba yabo. Kukhona isichazamazwi se-Dutch wiki kanye ne-wiktionary lapho kuchazwa yonke imigomo nemibono yebhola. Ziningi izincwadi namafilimu axoxa ngebhola futhi baningi abantu ababambe iqhaza ekuhleleni okokugcina kwezihloko ezihlobene nebhola.
Ukubaluleka kokulamula kanye nosizo
Ukulamula nosizo kuyizici ezibalulekile zebhola. Unompempe kumele angakhethi futhi asebenzise imithetho yomdlalo. Abasizi basiza unompempe ukuthi abone okwenzeka enkundleni futhi bangameseka ekuthatheni izinqumo. Kubalulekile ukuthi ukulamula nokusiza kusebenze ngendlela efanele ukuze umdlalo ube nobulungiswa.
Ukubaluleka kokuwina nokulahlekelwa
Ibhola limayelana nokushaya amagoli nokuwina imidlalo. Kubalulekile ukulwela ukuthola inzuzo, kodwa kubalulekile futhi ukufunda ukuthi ungabhekana kanjani nokulahlekelwa. Kuwumdlalo lapho iqembu elilodwa lithola amathuba amaningi kunelinye, kodwa ekugcineni kuba ngokuthi ubani oshaya amagoli amaningi. Kubalulekile ukuqhubeka ushintsha amaqhinga futhi ushintshe njalo ukuze umangaze isitha.
Ukubaluleka komoya weqembu kanye namakhono omuntu ngamunye
Ibhola liwumdlalo weqembu lapho wonke umuntu edlala indima ebalulekile. Kubalulekile ukusebenzisana kahle njengeqembu nokwesekana. Kubalulekile futhi ukusebenzela amakhono abadlali ngabanye ukwenza iqembu liqine. Kungumdlalo lapho isivinini, amasu namaqhinga kuhlangana khona futhi okubalulekile ukuqhubeka nokusebenza ekuthuthukiseni njengeqembu.
Umlando webhola
Umsuka webhola
Sekunesikhathi kukhulunywa ngemvelaphi yebhola kodwa kubukeka sengathi lo mdlalo usuneminyaka ugijinywa ngezindlela ezahlukene emhlabeni wonke. Ibhola lesimanje njengoba silazi namuhla laqala eNgilandi ngekhulu le-19. Ngo-1863 kwasungulwa i-Football Association, eyabeka imithetho yomdlalo futhi yahlela umncintiswano. Amakilabhu ebhola nabadlali bebhola bebelokhu beqhamuka namaqhinga amasha nezitayela zokudlala ukuthuthukisa umdlalo.
Ukuthuthukiswa kwebhola eYurophu
Ibhola lasheshe laduma e-Europe kanti ukwethulwa kwebhola likanobhutshuzwayo ngeminyaka yawo-20 kwenza kwaba nokwenzeka ukudlala ibhola ngokomsebenzi. AmaNgisi athatha ibhola aliyisa kwamanye amazwe futhi ngokushesha waba umdlalo othandwa kakhulu e-Europe. INetherlands inekilabhu yebhola endala kunawo wonke emhlabeni, i-UD evela kuDeventer, ilandelwa yi-HFC yaseHaarlem. Isikhathi nesikhathi abadlali bebhola beza namaqhinga amasha nezitayela zokudlala ukuthuthukisa umdlalo.
Ukuthuthukiswa kwebhola lamazwe ngamazwe
Ngeminyaka yawo-30, ibhola lalidlalelwa kakhulu emhlabeni wonke futhi kwavela imiqhudelwano yamazwe ngamazwe. IDenmark yayingehlulwa neze futhi i-Uruguay yaba ngumpetha wokuqala womhlaba ngo-1930. Ngawo-50, iqembu lesizwe lase-Austria lalinamandla, nakuba lingazange liwine isicoco somhlaba. Ngeminyaka yawo-50 nawo-60, iHungary ngokungangabazeki yayiyiqembu eliqine kunawo wonke emhlabeni, ngokusho kwabanye, ayizange ibe ngcono nakakhulu. Abadlali bebhola abadumile u-Kocsis no-Czibor bebeyingxenye yaleli qembu. Inganekwane yaphela ngokuvukela eHungary ngo-1956.
Ibhola lesimanje
Ibhola lesimanje lifana nebhola lakudala ngezindlela eziningi, kodwa kuye kwenziwa izinguquko eziningi. Isibonelo, imithetho yomdlalo isilungisiwe futhi umdlalo usushesha futhi ungokomzimba. Ibhola lisewumdlalo othandwa kakhulu emhlabeni futhi udlalwa futhi ubukwa yizigidi zabantu.
Inkundla yebhola: inkundla yokudlala yalo mdlalo webhola odumile
Uhlolojikelele lwenkundla
Inkundla yebhola iyisiqephu sezwe esingunxande lapho umdlalo udlalwa khona. Insimu ihlukaniswe yaba izingxenye ezimbili ngomugqa ophakathi futhi izungezwe imigqa eseceleni. Inkundla iphinde ihlukaniswe ngemigqa ekhombisa imingcele yendawo yokudlala. Umugqa wamagoli umugqa ophakathi kwamapali amabili futhi imigqa yangemuva isekupheleni kwenkundla. Insimu inosayizi ongaba ngamamitha ayi-100 ubude namamitha angama-50 ububanzi kubantu abadala.
Indawo okuhloswe kuyo
Kunendawo yamagoli kuzo zombili iziphetho zenkundla. Indawo yegoli imakwe ngomugqa ongunxande futhi iboshwe umugqa wegoli kanye nemigqa emibili enwebeka ngaphandle bese inqamula kumaphoyinti ekhona. Indawo okuhloswe kuyo ingamamitha angu-16,5 ububanzi namamitha angu-40,3 ubude. Ngaphakathi kwendawo yamagoli kukhona igoli, elinamapali amabili kanye ne-crossbar. Igoli lingamamitha angu-7,32 ububanzi namamitha angu-2,44 ukuphakama.
Izindawo zokujeziswa nezijeziso
Indawo yokujeziswa iyindawo engunxande etholakala ekupheleni kwenkundla, ngaphakathi kwendawo yegoli. Indawo yesijeziso ingamamitha angu-16,5 ububanzi namamitha angu-40,3 ubude. Indawo yokujeziswa itholakala maphakathi nendawo yenhlawulo futhi yilapho kuthathwa khona izinhlawulo.
Isiyingi esimaphakathi kanye nokukhahlela
Maphakathi nenkundla kunendilinga ephakathi nendawo, lapho kuqala umdlalo. Umbuthano ophakathi nendawo unobubanzi obungamamitha angu-9,15. Ukukhahlela kuthathwa endaweni ephakathi nendawo, emaphakathi nendilinga emaphakathi.
Eminye imigqa nezindawo
Ngaphezu kwemigqa nezindawo ezishiwo ngenhla, kuneminye imigqa nezindawo enkundleni yebhola. Isibonelo, kunendawo yokukhahlela ekhoneni emikhawulweni yomibili yenkundla, ephawulwa ngesiyingi esiyikota. Ikona lithathwa emakhoneni ale ndawo. Emaphethelweni angaphandle endaweni yenhlawulo kukhona indawo yokujeziswa, lapho kuthathwa khona amaphenathi. Indawo ephakathi kwendawo yokujeziswa kanye nomugqa ophakathi ibizwa ngenkundla ephakathi.
Iqhaza likanozinti
Iqembu ngalinye linozinti, ovikela indawo yegoli. Unozinti angathinta kuphela ibhola ngezandla nezingalo ngaphakathi kwendawo yegoli. Ngaphandle kwendawo yamagoli, unozinti angase alithinte ibhola nganoma iyiphi ingxenye yomzimba wakhe, ngaphandle kwezandla nezingalo. Unozinti uhlaselwa iqembu eliphikisayo, elizama ukudubela ibhola epalini.
Abadlali namaqembu ebhola
Abadlali
Ibhola liqukethe amaqembu amabili anabadlali abangu-11 iqembu ngalinye, oyedwa wabo ongunozinti. Iqembu ngalinye linabadlali abaningi endaweni ngayinye enkundleni, njengabadlali basemuva, abadlali basesiswini nabaphambili. Abadlali bangashintshwa ngesikhathi somdlalo, isibonelo ngenxa yokulimala noma ukudlala kabi.
Izilungiselelo
Ukuhlelwa kweqembu kunqunywa umqeqeshi, onikeza isiqondiso kubadlali ngemisebenzi yabo kanye nezikhundla zabo enkundleni. Ukwakheka okuhlukene kungenzeka, okufana no-4-4-2, 4-3-3 no-3-5-2, nenani labadlali basemuva, abadlali basesiswini nabaphambili liyahlukahluka.
Namuhla, uhlelo luvame ukumenyezelwa nge-elekthronikhi, ngamagama abadlali aboniswa esikrinini. Lokhu kunikeza onompempe nabadlali bemigqa umbono ngohlelo nokuthi yibaphi abadlali abasenkundleni.
izikweletu
Iqembu ngalinye linedlanzana lababambele, abaningi babo abangasetshenziswa phakathi nomdlalo. Ukushintshwa kungenziwa ngenxa yezizathu zamasu, isibonelo ukuvala indawo yomdlali ongadlali kahle, noma ngenxa yokulimala.
Umqeqeshi uyanquma ukuthi yimuphi umdlali oshintshwayo nokuthi ubani ongena. Lokhu kunganqunywa kusengaphambili, kodwa futhi kunganqunywa phakathi nomdlalo. Uma kwenzeka kushintshwa, umdlali kufanele aphume enkundleni futhi angeke abuye emdlalweni ofanayo.
Izilungiselelo zempumelelo
Kusukela ekuqaleni kwebhola, umbuzo wendlela engcono yokufaka iqembu uphendulwe ngezindlela ezahlukene. Ngokwesibonelo, u-Hélenio Herrera, wasungula indlela yokudlala ye-catenaccio, eyenza i-Internazionale yaba umanduleli ophumelelayo wase-Italy we-UEFA Champions League. U-Rinus Michels waba ngumpetha izikhathi ezintathu zilandelana ne-Ajax ngesitayela sakhe sebhola esiphelele kanye nokwakheka.
Namuhla, kunezindaba eziningi zezinhlelo eziphumelelayo nabaqeqeshi abaye bahola iqembu labo phezulu. Kodwa ekugcineni umqeqeshi nguyena onqumayo ukuthi yiluphi uhlu olufanele iqembu lakhe nokuthi abadlali kufanele basakazwe kanjani enkundleni. Kubalulekile ukuthi imithetho yomdlalo isetshenziswe ngendlela efanele futhi ukwephulwa kujeziswe ukuze umdlalo ube nobulungiswa.
Izimpahla zebhola: yini abadlali abagqoka ngayo enkundleni?
Jikelele
Ibhola liwumdlalo lapho abadlali begqoka izingubo ezifanayo, ngokuvamile ezinemibala yeqembu labo. Igama elithi 'impahla' lihunyushwa ngokuthi 'impahla' noma 'impahla' ngesiNgisi. Imithetho ye-Football Association (FIFA) ibeka indinganiso yezimpahla zabadlali bebhola. Le mithetho icacisa ubuncane futhi iyakwenqabela ukusetshenziswa kwemishini eyingozi.
Imishini yebhola yabadlali
Impahla yebhola iqukethe amasokisi, amabhuzu ebhola kanye nama-shin guards. Ebusika, abanye abadlali bagqoka ama-leotard namagilavu amade. Njengoba ubona emlandweni webhola, idlalwa kakhulu ngabesilisa, kodwa nabesifazane basebenzisa imishini efanayo.
Amakilabhu ebhola aqeqeshiwe
Amakilabhu ebhola akhokhelwayo anezingubo zabadlali bawo, okuhlanganisa amahembe opolo, izinto ezifudumeza umzimba namabhantshi. Unompempe namajaji okuthinta bagqoka izinto ezahlukene. Unozinti ugqoka ikhithi ehlukile kanti ukapteni ufaka ibhande likakaputeni. Uma kushona ebholeni, kugqokwa ibhande lokuzila ngesikhathi somdlalo.
Imithetho yemishini yebhola
Abadlali bebhola kumele bakwazi ukuhamba ngokukhululeka emishinini yabo. Izingubo kufanele zibe banzi ngokwanele kuwo wonke umuntu ngaphandle kwalawo malungu eqembu ongunozinti, ukapteni noma umdwebi wezintambo. Kudingeka bagqoke imishini ehlukene. Abadlali abavunyelwe ukunikeza noma ukushintshanisa imali ngemishini yabo.
Ikhithi yebhola
Ikhithi yebhola yeqembu lasekhaya iqukethe ihembe elinemibala yeklabhu, izikhindi zebhola kanye namabhuzu ebhola. Imibala yeqembu lasekuhambeni kumele yehluke kweyasekhaya. Uma imibala yeqembu lasekuhambeni ifana kakhulu neyeqembu lasekhaya, iqembu lasekuhambeni kufanele lishintshe umbala. Unozinti ugqoke umbala ohlukile ukuze azihlukanise nabanye abadlali.
Imithetho yebhola
Imithetho Esemthethweni
Ibhola likanobhutshuzwayo wumdlalo odlalwa ngokwemithetho esemthethweni yeFIFA, inhlangano yebhola lamazwe ngamazwe. Le mithetho ibizwa nangokuthi 'Imithetho Yomdlalo' futhi ihlanganiswa ukuze kuqinisekiswe indlela efanayo yokudlala.
Inani labadlali nohlu
Iqembu lebhola likanobhutshuzwayo linabadlali abaningi abangaba yishumi nanye, oyedwa wabo ongunozinti. Isibalo sabadlali singancika ekutheni kudlalwa iligi noma umqhudelwano. Isikhundla sabadlali enkundleni asinqunyiwe, kodwa kunezindawo ezithile abadlali abavame ukunikwa kuzo.
Inkambu
Inkundla yebhola inosayizi ojwayelekile futhi inonxande ngomumo. Ubukhulu benkundla bungahluka kuye ngokuthi iligi noma umqhudelwano odlalwa kuyona. Insimu ihlukaniswe yaba izingxenye ezimbili futhi kunemigqa eminingana kanye nezimpawu ezibonisa izindawo ezihlukene.
ball
Ibhola elidlalwa ngalo liyindilinga futhi linendilinga nesisindo esithile. I-FIFA inemithetho eqondile yobukhulu nesisindo sebhola, futhi kunemithetho yekhwalithi yebhola elisetshenziswa ngesikhathi semidlalo.
Igoli
Inhloso yomdlalo ukukhahlelela ibhola emgodleni wesitha ukuze ashaye igoli. Uma ibhola liwela ngokuphelele umugqa wamapali phakathi kwamapali nangaphansi kwe-crossbar, kunikezwa igoli.
I-Offside
I-offside ingumthetho onqumayo ukuthi umdlali usendaweni elalele nini. Umdlali u-offside uma eseduze nomugqa wegoli lezimbangi kunebhola kanye nomdlali wasemuva ophenathi phezulu uma ibhola kudlalelwa yena.
Amaphutha kanye nokwephulwa
Kunezinhlobo ezahlukene zamaphutha ebholeni njengokubhekana nesitha, ukukhahlela isitha noma ukubamba isitha. Uma umdlali enze icala, unompempe anganikeza iqembu eliphikisayo i-free kick noma iphenathi. Esimeni sokungahloniphi noma ukuziphatha okungahambisani nezemidlalo, unompempe anganikeza umdlali ikhadi eliphuzi noma elibomvu.
Imithetho yonozinti
Imithetho yonozinti ihluke kancane kuneyabanye abadlali. Isibonelo, onozinti bangase bathinte ibhola ngezandla zabo ngaphakathi kwephenathi yabo, kodwa hhayi ngaphandle kwalo. Nabo abavunyelwe ukubamba ibhola imizuzwana engaphezu kweyisithupha futhi abavunyelwe ukucosha ibhola uma selidlalwe emuva ngezinyawo ngozakwabo.
Imiqhudelwano nemithethonqubo
E-Netherlands, umncintiswano uhlelwa yi-KNVB futhi kunamazinga ahlukene okuncintisana, njenge-Eredivisie kanye ne-Champions League. Iligi ngayinye inemithetho nemithetho yayo, njengobukhulu obuncane benkundla yokudlala kanye nenani lamafulegi asekhona okufanele abekwe. Emiqhudelwaneni emikhulu, njengeNdebe Yomhlaba, kuvame ukusetshenziswa ibhola elikhethekile lokugcina elihambisana nemithetho yeFIFA.
Imiqhudelwano
Isakhiwo sokuncintisana
Ibhola liwumdlalo odlalwa umhlaba wonke futhi unemiqhudelwano eyahlukene. E-Netherlands, uhlaka lweligi luqukethe i-Eredivisie, ngaphansi kwayo i-Eerste Divisie (isigaba sesibili), i-Tweede Divisie (isigaba sesithathu) futhi ngaphansi kwalokho i-Derde Divisie ne-Hoofdklasse. Imodeli yokuncintisana isishintshe izikhathi eziningana kusukela kwaqala ibhola eliphezulu eNetherlands ngo-1956. Okwamanje imiqhudelwano ihlukene, kodwa kwenziwa imizamo yokuhlanganisa imiqhudelwano futhi.
Ifomethi yokuncintisana
Enye yezinto ezibaluleke kakhulu lapho uhlela imiqhudelwano ukulwela uhlobo olujabulisa kakhulu lokuncintisana. Okokuqala nje, kubhekwa ukuhleleka nokuphepha komphakathi, bese kubhekwa izifiso zabo bonke abathintekayo. Lezi zifiso zibhekwa kakhulu ngangokunokwenzeka kuyo yonke inqubo.
Uhlelo lwamalayisense
Uhlelo lwamalayisensi ochwepheshe lubaluleke kakhulu ekugcineni ukuncintisana okuphephile nokufinyelelekayo. Uhlelo lungaphansi kwentuthuko emakethe ngakho-ke luvuselelwa njalo. Izindaba zamalayisense zinakekelwa kakhulu nezinkonzo nama-ejensi ukuze zikwazi ukuhlinzeka ngezixazululo ezenziwe ngendlela efanele.
Isikhathi sokuncintisana
Isizini yokuncintisana iyahluka ngokwezinga ngalinye nangesifunda. E-Netherlands, isizini iqala ngokusesilinganisweni ngo-Agasti futhi iqhubeke kuze kube nguMeyi. Abadlali abahlala futhi basebenze eNetherlands, kodwa nabantu baseBrithani abahlala futhi basebenze eNetherlands, bangabamba iqhaza emqhudelwaneni ofanele ngokusekelwe ezingeni labo kanye nesifunda.
Ukuncintisana kwendebe
Ngaphandle kwemiqhudelwano ejwayelekile, kuphinde kuhlelwe umqhudelwano wezinkomishi. Lo mqhudelwano kuhloswe ngawo ukuvumela umphakathi ukuthi ujabulele ibhola elingaphazanyiswa. Kudingeka ukuhlela okuningi nokwenza ngendlela oyifisayo ukuze ufeze lo mncintiswano.
Ukubandakanyeka kwezohwebo
Ukuzibandakanya kwezohwebo kubaluleke kakhulu lapho kuhlelwa imiqhudelwano. Ukuxhumana okujulile kugcinwa namaqembu ahlukene ukuze kuthuthukiswe futhi kuqhubeke nokuthuthukisa isakhiwo sokuncintisana.
Isiphetho
Ibhola lilodwa umdlalo webhola esenziwe amakhulu eminyaka futhi isinde emasikweni amaningi. Kungumdlalo oyinselele onezici eziningi.
Ngithemba ukuthi manje usunombono ongcono walo mdlalo nokuthi udlalwa kanjani.