Imidlalo yeOlimpiki: yintoni na kwaye kufuneka idibane nayo?

NguJoost Nusselder | Ukuhlaziywa ngo:  11 Oktobha 2022

Kuluvuyo olukhulu ukubhala la manqaku abafundi bam, wena. Andiyamkeli intlawulo yokuphononongwa kokubhala, uluvo lwam kwiimveliso zezam, kodwa ukuba ufumanisa ukuba izindululo zam ziluncedo kwaye ugqibela ngokuthenga into ngenye yekhonkco endinokufumana ikhomishini kuyo. Olunye ulwazi

Umdlalo weOlimpiki ngumdlalo ovela, okanye owakhe waba yinxalenye yeMidlalo yeOlimpiki. Kwenziwa umahluko phakathi kwemidlalo yeOlimpiki yeHlobo, eyinxalenye yeMidlalo yeOlimpiki yeHlobo, kunye nemidlalo yeOlimpiki yaseBusika, eyinxalenye yeMidlalo yeOlimpiki yaseBusika.

Ukongeza, umdlalo kufuneka uhlangabezane nenani leminye imiqathango, njengoko kuchazwe ngezantsi.

Yintoni umdlalo weOlimpiki

Imidlalo yeOlimpiki: Uhambo lwezeMidlalo lokutyhubela ixesha

IMidlalo yeOlimpiki yenye yezona midlalo zibalaseleyo kwihlabathi. Lithuba lokubona iimbaleki ezibalaseleyo kwihlabathi zikhuphisana ngewonga lelizwe labo. Kodwa yeyiphi kanye kanye imidlalo eyenza iMidlalo yeOlimpiki?

Imidlalo yeOlimpiki yasehlotyeni

IMidlalo yeOlimpiki yeHlobo inemidlalo eyahlukeneyo eyahlukeneyo, kuquka:

  • I-Athletics: Oku kuquka ukubaleka, ukutsiba phezulu, ukudutyulwa, ukuphosa idiscus, imiqobo nezinye ezininzi.
  • I-Badminton: Lo mdlalo udumileyo yindibaniselwano yentenetya kunye neping pong.
  • Ibhola yomnyazi: yenye yezona midlalo zidumileyo ehlabathini.
  • Imbethi manqindi: Bubugcisa bokulwa apho iimbaleki ezimbini zisilwa zisebenzisa amanqindi.
  • Ukudubula: Ngumdlalo apho iimbaleki zizama ukujolisa utolo ngokuchanekileyo kangangoko.
  • Ukuphakamisa ubunzima: Umdlalo apho iimbaleki zizama ukuphakamisa ubunzima obuninzi ngangokunokwenzeka.
  • Igalufa: Ngumdlalo apho iimbaleki zizama ukubetha ibhola kangangoko zisebenzisa iklabhu yegalufa.
  • Ijimnastiki: Umdlalo apho iimbaleki zizama ukushukuma ngokukhawuleza kangangoko.
  • Ibhola yesandla: Ngumdlalo apho amaqela amabini azama ukuphosa ibhola kumhlaba wokukora welinye iqela.
  • IHoki: Ngumdlalo apho amaqela amabini azama ukudubulela ibhola kwindawo yokukora yelinye iqela.
  • IJudo: Ubugcisa bokulwa apho iimbaleki zizama ukugibisela lowo uzichasayo.
  • Ukuhamba ngephenyane: Ngumdlalo apho iimbaleki zizama ukuhamba ngesikhephe ngokukhawuleza kangangoko zinako.
  • I-Equestrian: Umdlalo apho iimbaleki ezisemahasheni zizama ukugqiba ikhosi ngokukhawuleza.
  • Ukubhexa: Ngumdlalo apho iimbaleki zizama ukuqhuba isikhephe ngokukhawuleza kangangoko.
  • Umbhoxo: Ngumdlalo apho amaqela amabini azama ukuthwala ibhola ezantsi ebaleni.
  • Fencing: Ngumdlalo apho iimbaleki zizama ukubethana zisebenzisa amakrele.
  • Skateboarding: Umdlalo apho iimbaleki zizama ukutyibilika ngendlela enomtsalane kangangoko.
  • Ukusefa: Ngumdlalo apho iimbaleki zizama ukusefa amaza kangangexesha elide.
  • Ithenisi: Umdlalo apho abadlali ababini bazama ukubetha ibhola phezu komnatha.
  • I-Triathlon: Umdlalo apho iimbaleki zizama ukugqiba ikhosi equka ukuqubha, ukukhwela ibhayisekile nokubaleka ngokukhawuleza.
  • Ibhola ekhatywayo: Owona mdlalo udumileyo ehlabathini.
  • Ukukhwela ibhayisekile: Umdlalo apho iimbaleki zizama ukugqiba ikhosi ngokukhawuleza.
  • IWrestling: Ngumdlalo apho iimbaleki ezimbini zizama ukoyisana.
  • Sailing: Umdlalo apho iimbaleki zizama ukuqhuba isikhephe ngokukhawuleza kangangoko besebenzisa umoya.
  • Umdlalo wokuqubha: Umdlalo apho iimbaleki zizama ukugqiba ikhosi ngokukhawuleza.

Imidlalo yeOlimpiki yaseBusika

IiOlimpiki zaseBusika zikwabonisa iintlobo ngeentlobo zemidlalo, kuquka:

  • I-Biathlon: Indibaniselwano yokudubula kunye nokutyibiliza ekhephini.
  • Curling: Umdlalo apho iimbaleki zizama ukujolisa ilitye ngokuchanekileyo kangangoko.
  • IHoki yomkhenkce: Umdlalo apho amaqela amabini azama ukudubula ipakhi kwiinjongo zeqela elichasayo.
  • I-Tobogganing: Umdlalo apho iimbaleki zizama ukugqiba umkhondo ngokukhawuleza.
  • Figure skating: Umdlalo apho iimbaleki zizama ukutyibiliza ngokukhawuleza kangangoko.
  • I-Cross-country skiing: Umdlalo apho iimbaleki zizama ukugqiba ikhosi ngokukhawuleza kangangoko.
  • Indibaniselwano yeNordic: Umdlalo apho iimbaleki zizama ukugqiba ikhosi equka ukutsiba-tsiba kunye nokutyibiliza ngokunqumla ilizwe ngokukhawuleza.
  • I-Ski jumping: Umdlalo apho iimbaleki zizama ukutsiba kangangoko zinako.
  • I-Snowboarding: Umdlalo apho iimbaleki zizama ukukhwela ikhephu ngendlela enomtsalane kangangoko.
  • Sledging sports: Umdlalo apho iimbaleki zizama ukugqibezela umzila ngokukhawuleza.

Nokuba ungumntu othanda imidlalo yasehlotyeni okanye imidlalo yasebusika, iMidlalo yeOlimpiki ibonelela ngento yakhe wonke umntu. Lithuba lokubona iimbaleki ezibalaseleyo kwihlabathi zikhuphisana ngewonga lelizwe labo. Ke ukuba ujonge i-adventure yezemidlalo, iiOlimpiki yeyona ndawo ifanelekileyo yokuqalisa.

Ihambile iMidlalo yeOlimpiki

Imidlalo ka-1906

I-IOC iququzelele iMidlalo ye-1906, kodwa ayiqapheli ngokusemthethweni ngeli xesha. Nangona kunjalo, imidlalo emininzi yadlalwa engasayi kuphinda ifumaneke kwiMidlalo yeOlimpiki namhlanje. Makhe sijonge ukuba yintoni kanye kanye eyadlalwayo:

  • Croquet: 1 inxalenye
  • I-baseball: into enye
  • Jeu de paume: 1 inxalenye
  • IKarati: inxalenye e-1
  • Lacrosse: Isiganeko esi-1
  • I-Pelota: 1 inxalenye
  • I-Tug yemfazwe: inxalenye ye-1

Umboniso weMidlalo

Ukongezelela kule midlalo yangaphambili yeOlimpiki, kwadlalwa neqela lemidlalo yemiboniso. Le midlalo yayidlalelwa ukonwabisa ababukeli, kodwa ayizange yamkelwe ngokusemthethweni njengemidlalo yeOlimpiki.

  • Croquet: 1 umboniso
  • I-baseball: 1 umboniso
  • Jeu de paume: 1 umboniso
  • IKarati: 1 umboniso
  • Lacrosse: 1 umboniso
  • Pelota: 1 umboniso
  • I-Tug of war: umboniso om-1

Imidlalo Elahlekileyo

IMidlalo ye-1906 yayiyisiganeko esisodwa, apho kwadlalwa inani lemidlalo engasayi kufumaneka kwiMidlalo yeOlimpiki. Ukusuka kwi-croquet ukuya kwi-tug of war, le midlalo sisiqwengana sembali esingasokuze siyibone kwakhona kwi-Olimpiki.

Ziziphi iimeko ukuze ube yiOlimpiki?

Ukuba ucinga ukuba imalunga nokuwina iimbasa zegolide, awulunganga. Kukho inani lemiqathango ekufuneka umdlalo uhlangabezane nayo ukuze ube newonga lokuba yi-'Olimpiki'.

UMqulu we-IOC

I-International Olympic Committee (IOC) iye yaqulunqa umqulu oneemfuno ezininzi ekufuneka umdlalo uhlangabezane nazo ukuze ube yimbaleki yeOlimpiki. Ezi mfuno ziquka:

  • Umdlalo kufuneka uqhutywe kwihlabathi jikelele ngamadoda nabasetyhini;
  • Kufuneka kubekho umbutho wezemidlalo wamazwe ngamazwe olawula ezemidlalo;
  • Umdlalo kufuneka ulandele ikhowudi yehlabathi echasene nedoping.

Kutheni eminye imidlalo ingezizo iiOlimpiki

Kukho imidlalo emininzi engeyiyo eyeOlimpiki, efana nekarati, umdlalo wamanqindi kunye nokusefa. Oku kungenxa yokuba le midlalo ayihlangabezani neemfuno ze-IOC.

Ngokomzekelo, ikarati asiyoOlimpiki kuba ayiqhutywa ehlabathini lonke. Umdlalo wamanqindi awuyoOlimpiki kuba akukho manyano yamazwe ngamazwe yezemidlalo eyilawulayo. Kwaye ukusefa akuyoOlimpiki kuba ayilandeli ikhowudi yehlabathi yokuchasana nedoping.

Ke ukuba ufuna umdlalo owuthandayo ube yintshatsheli yeOlimpiki, qiniseka ukuba uyahlangabezana neemfuno ze-IOC. Mhlawumbi ke ngenye imini unokubukela iimbaleki zakho ezizithandayo ziphumelela iimbasa zegolide!

Kumiselwa njani ukuba umdlalo uyiOlimpiki?

Yinkqubo entsonkothileyo ukumisela ukuba ingaba umdlalo unokuthatha inxaxheba na kwiMidlalo yeOlimpiki. IKomiti yeOlimpiki yamazwe ngamazwe (ICO) inenani leenqobo ekufuneka umdlalo udibana nazo. Ukuba ezi zihlangatyeziwe, umdlalo unokuba yiOlimpiki!

Ukuthandwa

I-ICO inquma ukuthandwa kwezemidlalo ngokujonga ukuba bangaphi abantu ababukeleyo, indlela ethandwa ngayo umdlalo kwimidiya yoluntu kunye nokuba kaninzi kangakanani umdlalo kwiindaba. Bakwajonga nokuba bangaphi abantu abatsha abaqhelisela lo mdlalo.

Ziqhelaniswe kwihlabathi jikelele

I-ICO nayo ifuna ukwazi ukuba ngaba umdlalo wenziwa kwihlabathi liphela. Ide kangakanani loo nto? Yaye kukangaphi kuququzelelwa ubuntshatsheli behlabathi kumdlalo, ngokomzekelo?

iindleko

Iindleko zikwadlala indima ekumiseleni ukuba umdlalo unokuba yintshatsheli yeOlimpiki. Kubiza malini ukufumana umdlalo kwiMidlalo? Ngaba inokuziqhelanisa, umzekelo, intsimi esele ikhona, okanye ngaba kufuneka kwakhiwe into entsha kuyo?

Ke ukuba ucinga ukuba umdlalo wakho kufuneka ube yiOlimpiki, qiniseka ukuba:

  • ethandwayo
  • yenziwa ehlabathini lonke
  • Akubizi kakhulu ukuthatha inxaxheba kwiMidlalo

Imidlalo ongayi kuyibona kwiiOlimpiki

Motorsport

IiMotorsports mhlawumbi zezona ziphawuleka kakhulu ukungabikho kwiiOlimpiki. Nangona abaqhubi kufuneka baqeqeshe ngokwasemzimbeni nasengqondweni ukuze bakhuphisane omnye nomnye, abafikeleli kwiimfuno ze-IOC. Ekuphela kwento eyayingaphandle yayiluhlelo luka-1900, olwalubonisa umdyarho weemoto kunye nezithuthuthu njengemidlalo yokubonisa.

Karate

Ikarati yenye yezona zinto ziqhele ukwenziwa ehlabathini, kodwa ayiyoOlimpiki. Ngelixa iya kuboniswa kwiMidlalo yeTokyo ka-2020, iya kuba yeyomsitho kuphela.

Polo

IPolo ibonakale kahlanu kwiMidlalo yeOlimpiki (1900, 1908, 1920, 1924 and 1936), kodwa sele irhoxisiwe kukhuphiswano. Ngethamsanqa, oku akusebenzi kweminye imidlalo yamahashe efana nokutsiba okanye ukunxiba.

ibaseball

I-baseball yayiyiOlimpiki ixesha elifutshane, kodwa kamva yasuswa kwiMidlalo. Yaboniswa kwiMidlalo yeBarcelona 1992 kunye neBeijing 2008. Uthethathethwano luyaqhubeka ngoku ukubuyisela ibaseball kwiMidlalo.

Umbhoxo

Umbhoxo ngomnye wemidlalo ebalaseleyo engeyiyo eyeOlimpiki. Yaboniswa kwiMidlalo yaseParis ngo-1900, 1908, 1920, 1924 no-2016. Nangona iya kubuya kwiMidlalo yaseTokyo 2020, akukaziwa ukuba iya kuhlala ixesha elingakanani apho.

Ngaphaya koko, mininzi eminye imidlalo engabandakanywayo kwiMidlalo yeOlimpiki, kuquka iqakamba, Umdlalo webhola wasemelika, iidati, ibhola yomnyazi, I-squash kunye nabanye abaninzi. Nangona eminye yale midlalo inembali ende, kusenzima ukuyibona kule midlalo.

Isiphelo

Imidlalo yeOlimpiki yimidlalo edlalwa okanye ebiyinxalenye yeMidlalo yeOlimpiki. Kukho iintlobo ezimbini zemidlalo yeOlimpiki: imidlalo yasehlotyeni kunye nemidlalo yasebusika. I-International Olympic Committee (IOC) inenkcazelo yayo “yemidlalo”. Ngokwe-IOC, umdlalo yingqokelela yamacandelo amelwe ngumbutho omnye wezemidlalo wamazwe ngamazwe.

Mininzi imidlalo yeOlimpiki eyahlukeneyo, efana neembaleki, i-badminton, ibhola yomnyazi, amanqindi, utolo, ukuphakamisa iintsimbi, igalufa, umthambo, ibhola yesandla, ihoki, ijudo, ukukhwela amaphenyane, iequestrian, ukubheqa, umbhoxo, ukubiya, ukutyibilika, ukutyibilika, ukusefa, i-taekwondo, itafile yethenini, intenetya, i-triathlon, ibhola ekhatywayo, ibhola yevoli yangaphakathi, ibhola yevoli yaselwandle, ukukhwela ibhayisekile, umlo, ukuhamba ngesikhephe kunye nokuqubha.

Ukuze ube ngumdlalo weOlimpiki, imigaqo ethile kufuneka ifezekiswe. Umdlalo kufuneka uvunywe kumazwe ngamazwe kwaye kufuneka kubekho imanyano yezemidlalo yamazwe ngamazwe emele ezemidlalo. Ukongeza, umdlalo kufuneka ube nomtsalane eluntwini, ukhuseleke kwaye ufikeleleke kuyo yonke iminyaka kunye neenkcubeko.

UJoost Nusselder, umsunguli woosompempe.eu ngumthengisi wentengiso, utata kwaye uyathanda ukubhala ngazo zonke iintlobo zemidlalo, kwaye naye udlale imidlalo emininzi ngokwakhe ebomini bakhe bonke. Ngoku ukusukela ngo-2016, yena neqela lakhe bebesenza amanqaku ebhlogi aluncedo ukunceda abafundi abathembekileyo ngemidlalo yabo.