Soka: Mea uma e tatau ona e iloa e uiga i le malae, taʻaloga ma liki

saunia e Joost Nusselder | Faʻafouina ile:  Mati 6 2023

Ma le fiafia tele ou te tusia ai nei tusitusiga mo aʻu tagata faitau, oe. Ou te le taliaina le totogiina mo le tusiaina o iloiloga, o loʻu manatu i oloa o aʻu lava ia, ae afai e te iloa aʻu fautuaga aoga ma e iʻu i le faʻatauina o se mea e ala i se tasi o soʻotaga ono ou mauaina se komisi i luga o lena. Faʻamatalaga atili

Ose ta'aloga e fa'aaofia ai le faitau miliona o tagata i le lalolagi atoa ma o tulafono e mafai ona fai si uiga ese.

O le soka o se ta'aloga a 'au e lua 'au e sefulutasi tagata taaalo e taumafai e sikoa le tasi i le isi Bal i le sikoa a le paga. O tulafono o le taʻaloga e saʻo ma e mulimulitaʻia e le tasi laufali ta'ita'ia.

I lenei tusiga o le a ou taʻuina atu ia te oe mea uma e uiga i le tala faasolopito, tulafono, tulaga eseese ma le aoga o le taʻaloga.

O le a le lakapi

Soka: ose ta'aloga ta'uta'ua i le lalolagi ma le tele o itu

O tulafono o le taaloga ma le faamoemoega o le lakapi

O le soka o se ta'aloga a 'au e lua 'au e sefulutasi tagata ta'alo e ta'alo le tasi i le isi i luga o se malae. O le fa'amoemoe o le ta'aloga o le fa'ao'o lea o le polo i le sikoa a le fili ma sili atu sikoa nai lo le 'au fa'asagatau. O le polo e na'o vae, ulu po'o le fatafata e mafai ona pa'i i ai, se'i vagana ai le sikoa e mafai fo'i ona pa'i i le polo i ona lima i totonu o le vaega o le sala. O le laufali e nafa ma le taʻaloga ma ia vaʻaia e mulimulitaʻia e tagata uma tulafono o le taʻaloga.

Le matafaioi o galuega a le 'au ma tulaga ta'ito'atasi

O le soka ose ta'aloga 'au lea e fai ai se sao taua a tagata ta'ito'atasi. E tatau ona galulue faʻatasi le 'au e fai le polo ma faʻatupu avanoa, ae taua foi le taofia o sini mai le au tetee. Ua vaevaeina le 'au i tulaga eseese e pei o le au osofaʻi, ogatotonu, puipui ma le sikoa. O tulaga ta'itasi e iai lana galuega a le 'au ma le tulaga ta'aloga e tatau ona fa'atumu sima.

O le fa'ata'ita'iga o le soka

O le soka o se ta'aloga lavelave lea e tele mea e fai ai se sao. E le gata i le sikoa o sini, ae faʻapea foʻi i le faʻatinoina o gaioiga soka e pei o le fausiaina, dribbling, ulu, tuʻuina o le mamafa, faʻaseʻe ma fesuiaʻi. E taua le toe maua o le polo i se taimi vave e mafai ai ma ta'alo le polo i le vave e mafai ai.

Le aoga a'oa'oga o le soka

O le soka e le gata o se taʻaloga, ae o se gaioiga faʻaleaʻoaʻoga. E a'oa'o ai le au ta'aalo e galulue fa'atasi, e feagai ma le manumalo ma le faia'ina ma fa'aaloalo i le laufali ma le fili. O kalapu lakapi e masani ona i ai se fuafuaga a le autalavou e taulaʻi i le atinaʻeina o tomai taʻitoʻatasi o le au taaalo ma le fatuina o se agaga 'au.

Le encyclopedia of soka

O le soka ose ta'aloga ta'alo i le lalolagi atoa e tusa ma le 270 miliona tagata. Ose ta'aloga e aofia ai mea e sili atu nai lo na'o le ta'aloga lava ia. E tele liki, kalapu ma tagata taaalo e tofu uma ma a latou lava tala. O lo'o iai le Dutch wiki lomifefiloi ma le wiktionary o lo'o fa'amatalaina uma ai faaupuga ma manatu o le soka. E tele tusi ma ata tifaga o loʻo faʻamatalaina le tala o le soka ma e toʻatele tagata o loʻo aʻafia i le faʻataʻitaʻiga mulimuli o tala e fesoʻotaʻi ma soka.

Le taua o le faamasinoga ma le fesoasoani

Arbitration ma fesoasoani o ni vaega taua o le soka. E tatau i le laufali ona fa'aituau ma fa'amalosia tulafono o le ta'aloga. E fesoasoani fesoasoani i le laufali e iloa mea o loʻo tupu i luga o le malae ma mafai ona lagolagoina o ia i le faia o filifiliga. E taua le fa'agaioiga lelei o le fa'amasinoga ma le fesoasoani ina ia sa'o le ta'aloga.

Le taua o le manumalo ma le faiaina

O le soka e uiga i sikoa sikoa ma manumalo i taaloga. E taua le taumafai mo tupe maua, ae taua foi le aʻoaʻoina pe faʻafefea ona taulimaina le gau. Ose ta'aloga e maua ai e le tasi 'au le tele o avanoa nai lo le isi, ae o le i'uga e fa'atatau i ai e sili ona sikoa sikoa. E taua tele le suia pea o auala ma sui soo e faateia ai le paga.

Le taua o le agaga o le 'au ma tomai o le tagata lava ia

O le soka ose ta'aloga 'au lea e fai ai se sao taua a tagata ta'ito'atasi. E taua le galulue faatasi o se au ma lagolago le tasi i le isi. E taua foi le galue i tomai ta'ito'atasi o tama ta'a'alo e fa'amalosia atili ai le 'au. Ose ta'aloga e tu'u fa'atasi ai le saoasaoa, metotia ma togafiti ma e taua ai le fa'aauau pea o le fa'aleleia atili o se 'au.

O le talafaasolopito o le lakapi

O le amataga o le lakapi

O le amataga o le lakapi ua leva ona finauina, ae foliga mai o le taaloga na faataitai i le lalolagi atoa i ituaiga eseese mo seneturi. O le lakapi faaonaponei e pei ona tatou iloa i aso nei na afua mai i Egelani i le 19 seneturi. I le 1863 na faavaeina ai le Asosi Soka, lea na faataatia ai tulafono o le taaloga ma faatulagaina le tauvaga. O kalapu lakapi ma tagata taaalo soka na faʻaauau ona o mai ma ni auala fou ma sitaili taʻaloga e faʻaleleia ai le taʻaloga.

Atinae o le lakapi i Europa

Na vave ona lauiloa le soka i Europa ma o le faʻalauiloaina o le lakapi faapolofesa i le 20s na mafai ai ona taʻalo lakapi faapolofesa. Na ave e le Igilisi le lakapi i isi atunuu ma vave ona avea ma taʻaloga sili ona lauiloa i Europa. O Netherlands e iai le kalapu lakapi pito i leva i le lalolagi, UD mai Deventer, sosoo ai ma le HFC mai Haarlem. O lea taimi ma lea taimi na faia ai e le au taaalo lakapi ni auala fou ma sitaili taaalo e faaleleia atili ai le taaloga.

Atina'e faavaomalo o le lakapi

I le vaitau o le 30, na faʻateleina le taʻaloga lakapi faʻavaomalo ma tulaʻi mai ai tauvaga faavaomalo. Na toetoe lava a le mafai ona faatoilaloina Tenimaka ma na avea Uruguay ma siamupini muamua o le lalolagi i le 1930. I le vaitau o le 50, sa malosi le au a Ausetalia, e ui lava e leʻi manumalo i le lalolagi. I le 50s ma le 60s, o Hanikeri o le au sili ona malosi i le lalolagi, e tusa ai ma nisi, e leʻi sili atu. O le au taʻalo lakapi lauiloa Kocsis ma Czibor o se vaega o lenei 'au. Na fa'ai'u le tala fa'afagogo i le fouvalega i Hanikeri i le 1956.

lakapi faaonaponei

O le lakapi faaonaponei e pei o le soka o aso ua mavae i le tele o itu, ae ua tele foi suiga ua faia. Mo se faʻataʻitaʻiga, o tulafono o le taʻaloga ua fetuunai ma ua televave le taʻaloga ma sili atu le tino. O le soka o le taʻaloga sili ona lauiloa i le lalolagi ma o loʻo taʻalo ma matamata e le faitau miliona o tagata.

Le malae soka: o le malae taalo mo lenei taaloga lauiloa polo

Vaaiga lautele o le fanua

O le malae lakapi o se fasi fanua faatafafā e fai ai le taaloga. O le fanua e vaevaeina i ni afa se lua e se laina ogatotonu ma si'omia e laina pito. O le malae e vaelua atili i laina e faʻaalia ai tuaoi o le nofoaga taʻalo. O le laina sikoa o le laina lea i le va o pou sikoa e lua ma laina pito i tua o loʻo i pito uma o le pitch. O le fanua e tusa ma le 100 mita le umi ae 50 mita le lautele mo tagata matutua.

Le tulaga o sini

O lo'o i ai se vaega sini i pito uma e lua o le malae. O le vaega o sikoa e fa'ailogaina i se laina fa'afa'afa'afa ma fa'atapula'aina e le laina sikoa ma laina e lua e fa'alautele atu i fafo ma fa'ai'u i tulimanu tulimanu. O le vaega fa'atatau e 16,5 mita le lautele ma le 40,3 mita le umi. I totonu o le eria sikoa o loʻo i ai le sikoa, lea e aofia ai pou sikoa e lua ma se faʻamau. O le sini e 7,32 mita le lautele ae 2,44 mita le maualuga.

Ole fa'asalaga ma fa'asalaga

O le vaega fa'asalaga o se vaega fa'afa'afa'afa o lo'o tu i pito uma o le pitch, i totonu o le vaega sikoa. O le fa'asalaga e 16,5 mita le lautele ma le 40,3 mita le umi. O le fa'asalaga o lo'o tu i le ogatotonu o le fa'asalaga ma o lo'o i ai fa'asalaga.

O le li'o ogatotonu ma le amataga

I le ogatotonu o le malae o loʻo i ai le liʻo ogatotonu, lea e fai ai le kiki-off o le taʻaloga. O le li'o ogatotonu e 9,15 mita le lautele. O le kick-off e faia mai le nofoaga tutotonu, lea e tu i le ogatotonu o le li'o ogatotonu.

Isi laina ma vaega

I le faaopoopo atu i laina ma vaega o loʻo taʻua i luga, o loʻo i ai isi laina ma vaega i luga o le malae lakapi. Mo se faʻataʻitaʻiga, o loʻo i ai se vaega kiki tulimanu i pito uma e lua o le malae, lea e faʻailogaina i le kuata liʻo. O le kiki tulimanu e ave mai tulimanu o lenei vaega. I le pito i fafo o le nofoaga o faasalaga o loʻo i ai le faʻasalaga, lea e fai mai ai kiki faʻasalaga. O le vaega i le va o le faasalaga ma le laina ogatotonu e taua o le ogatotonu.

O le matafaioi a le leoleo sikoa

E tofu le 'au ma le sikoa, e puipuia le tulaga o le sikoa. E mafai e le leoleo sikoa ona pa'i na'o le polo i ona lima ma lima i totonu ole vaega sikoa. I fafo atu o le vaega o sikoa, e mafai e le leoleo sikoa ona tago i le polo i soo se vaega o lona tino, sei vagana ai ona lima ma lima. E osofa'ia le leoleo sikoa e le 'au tetee, lea e taumafai e fana le polo i totonu o le sikoa.

Tagata taaalo ma laina i le lakapi

Le au taaalo

O le soka e aofia ai 'au e lua e ta'i 11 ta'a'alo ta'itasi, o le tasi oi latou o le sikoa. E tofu le au ma le numera o tagata taaalo mo tulaga taʻitasi i luga o le malae, e pei o le au puipui, ogatotonu ma luma. E mafai ona sui tagata taaalo i le taimi o se taʻaloga, mo se faʻataʻitaʻiga ona o se manuʻa poʻo se taʻaloga leaga.

Fa'atonu

O le laina o le 'au e fuafuaina e le faiaoga, o ia na te tuuina atu le taitaiga i le au taaalo e uiga ia latou galuega ma tulaga i luga o le malae. E eseese fa'atulagaga e mafai, e pei o le 4-4-2, 4-3-3 ma le 3-5-2, fa'atasi ai ma le numera o le au puipui, ogatotonu ma luma e fesuisuiai.

I aso nei, e masani ona faʻasalalau le laina eletise, faʻatasi ai ma igoa o tagata taʻalo o loʻo faʻaalia i luga o le lau. E maua ai e le laufali ma le au laina se manatu o le laina ma po o ai tagata taaalo o loʻo i luga o le malae.

pili

E tofu le au ma le tele o sui, e mafai ona faʻaaoga i le taimi o le taʻaloga. E mafai ona fai se sui mo mafuaaga fa'apitoa, mo se fa'ata'ita'iga e sui ai se tagata ta'alo e le o lelei le ta'aloga, pe ona o se manu'a.

E filifili e le faiaoga poo ai le tagata taalo e suitulaga ma o ai e sau i totonu. E mafai ona muai fuafuaina, ae mafai foi ona filifili i le taimi o le taʻaloga. I le tulaga o se sui, e tatau i le tagata taalo ona tuua le malae ma e le mafai ona toe foi mai i le taaloga lava e tasi.

Seti mo le manuia

Talu mai le amataga o le lakapi, o le fesili i le auala sili e faʻatautaia ai se 'au ua taliina i auala eseese. O Hélenio Herrera, mo se faʻataʻitaʻiga, na ia fatuina le taʻaloga catenaccio, lea na avea ai Internazionale o se Italia manuia muamua i le UEFA Champions League. Na avea Rinus Michels ma siamupini faatolu i le laina ma Ajax e ala i lana sitaili soka atoa ma lona fausaga.

I aso nei, e tele tala o faiga manuia ma faiaoga na taʻitaʻia a latou 'au i luga. Ae i le faaiuga o le faiaoga e filifili po o le a le laina e fetaui lelei ma lana au ma le auala e tatau ona tufatufa ai le au taaalo i luga o le malae. E taua le fa'atinoina lelei o tulafono o le ta'aloga ma fa'asalaina soliga ina ia sa'o le ta'aloga.

Meafaigaluega soka: o a mea e ofuina e tagata taaalo i luga o le malae?

Lautele

O le soka ose ta'aloga e ofuina ai e le au ta'aalo ofu tutusa, e masani lava i lanu o la latou 'au. O le upu 'mea faigaluega' ua fa'aliliuina o le 'ofu' po'o le 'meafaigaluega' ile Igilisi. O tulafono a le Asosi Soka (FIFA) o loʻo faʻatulagaina ai se tulaga mo meafaigaluega a tagata taaalo soka. O nei tulafono o loʻo faʻamaoti mai ai le laʻititi ma faʻasaina le faʻaogaina o meafaigaluega mataʻutia.

Meafaigaluega soka mo tagata taaalo

O mea faigaluega soka e aofia ai totini, seevae soka ma leoleo ivi. I le taumalulu, o nisi tagata taaalo latou te ofuina leotards uumi ma totigilima. E pei ona e vaʻai i le tala faʻasolopito o le soka, e tele lava ina taʻalo e tamaloloa, ae faʻaaoga foi e tamaitai ia meafaigaluega tutusa.

O kalapu lakapi faapolofesa

O kalapu lakapi faapolofesa e iai teuga mo a latou tagata taaalo, e aofia ai ofutino polo, faʻamafanafana tino ma peleue. E eseese mea faigaluega a le laufali ma le pa'i. E ese le pusa a le leoleo kiki ae fai e le kapeteni le fusi lima a le kapeteni. A i ai se maliu i le lalolagi soka, e ofuina se faʻailoga faʻanoanoa i le taimi o le taʻaloga.

Tulafono o meafaigaluega soka

E tatau ona mafai e tagata taaalo soka ona feoai saoloto i totonu oa latou meafaigaluega. O lavalava e tatau ona lava le lautele mo tagata uma sei vagana ai tagata o le 'au o loʻo avea ma sikoa, kapeteni poʻo le laina laina. E mana'omia ona latou ofuina ni meafaigaluega eseese. E le faʻatagaina tagata taʻalo e tuʻuina atu pe fesuiai tupe mo a latou meafaigaluega.

Pusa soka

O le pusa soka a le au a le fale e aofia ai se ofutino i lanu o le kalapu, ofuvae lakapi ma seevae lakapi. O lanu o le 'au ta'alo e tatau ona ese mai lanu o le 'au a le fale. Afai o lanu o le 'au ta'alo e tutusa lelei ma lanu o le 'au, e tatau ona sui le lanu o le 'au. E ese le lanu e ofuina e le leoleo sikoa e iloa ai o ia mai isi tagata taaalo.

Tulafono o le lakapi

Tulafono Aloaia

O le soka ose taaloga e faia e tusa ai ma tulafono aloaia a le FIFA, le asosi lakapi faavaomalo. O nei tulafono o lo'o ta'ua fo'i o 'Tulafono o le Ta'aloga' ma o lo'o tu'ufa'atasia ina ia fa'amautinoaina se faiga tutusa e ta'alo ai.

Numera o tagata taaalo ma le laina

O le au lakapi e aofia ai le sili atu ma le sefulutasi tagata taaalo, o le tasi oi latou o le sikoa. Ole numera ole au ta'alo e mafai ona fa'alagolago ile liki po'o le ta'amilosaga o lo'o faia. E le mautu le tulaga o le au taaalo i luga o le malae, ae o loo i ai tulaga faapitoa e masani ona tofia i ai le au taaalo.

Le fanua

O le malae soka e iai lona lapopoa masani ma e faatafafa lona foliga. Ole fua ole malae e mafai ona eseese ile liki po'o le ta'amilosaga o lo'o faia. Ua vaevaeina le fanua i afa e lua ma e tele laina ma faʻailoga e faʻaalia ai sone eseese.

Bal

O le polo e ta'alo ai e lapotopoto ma e iai lona li'o ma le mamafa. E iai tulafono patino a le FIFA mo le telē ma le mamafa o le polo, ma e iai foʻi tulafono mo le lelei o le polo e faʻaaogaina i taimi o taʻaloga.

Sini

O le autu o le taaloga o le kiki lea o le polo i le sikoa a le paga e sikoa ai. Afai e kolosi atoa e le polo le laina sikoa i le va o pou sikoa ma lalo o le kolosi, e maua se sikoa.

I tua

O le ese ose tulafono e iloa ai pe o iai se tagata taalo i se tulaga ese. O se tagata taalo e ese pe afai e latalata atu i le laina sikoa a le fili nai lo le polo ma le tagata tetee mulimuli pe a taalo le polo ia te ia.

Soliga ma soliga

E eseese ituaiga o soli i le soka e pei o le tauina o se tagata tetee, kiki se tagata tetee poo le uuina o se tagata tetee. Afai e faia e se tagata taalo se solitulafono, e mafai e le laufali ona tuuina atu se kiki saoloto poo se sala kiki i le au tetee. I le tulaga o le amio le mafaufau pe le ta'alo, e mafai e le laufali ona tu'u atu i le tagata taalo se kata samasama pe mumu.

Tulafono mo leoleo sikoa

O tulafono mo leoleo sikoa e ese teisi nai lo isi tagata taaalo. Mo se fa'ata'ita'iga, e mafai e tagata sikoa ona pa'i atu i le polo ma o latou lima i totonu o le latou lava fa'asalaga, ae le o fafo. E le faatagaina foi i latou e taofi le polo mo le sili atu i le ono sekone ma e le faatagaina foi i latou e pikiina le polo pe afai na toe taaalo i o latou vae e se tasi o le au.

Tauvaga ma tulafono faatonutonu

I Netherlands, o le tauvaga o loʻo faʻatulagaina e le KNVB ma e eseese tulaga o tauvaga, e pei o le Eredivisie ma le Champions League. E tofu le liki ma ana tulafono ma tulafono, e pei o le laʻititi laʻititi o le malae taʻalo ma le numera o fuʻa tulimanu e tatau ona tuʻuina. I ta’amilosaga tetele, e pei o le Ipu a le Lalolagi, e masani ona fa’aaoga se polo fa’apitoa fa’ai’u e fa’atatau i tulafono a le FIFA.

Tauvaga

Fa'atulagaina o tauvaga

O le soka ose ta'aloga e ta'alo i le lalolagi atoa ma e tele fo'i ta'aloga eseese. I Netherlands, o le fausaga o le liki e aofia ai le Eredivisie, i lalo ifo o le Eerste Divisie (vaega lona lua), Tweede Divisie (tolu vaega) ma lalo ifo o le Derde Divisie ma le Hoofdklasse. O le faʻataʻitaʻiga tauvaga ua suia i le tele o taimi talu mai le amataga o le lakapi maualuga i Netherlands i le 1956. Mo le taimi nei, e eseese tauvaga, ae o loʻo taumafai e toe faʻafesoʻotaʻi ia tauvaga.

Faiga tauva

O se tasi o mea sili ona taua pe a faʻatulagaina tauvaga o le taumafai lea mo le faʻataʻitaʻiga tauvaga sili ona manaia. Muamua lava, o le nofo lelei ma le saogalemu o tagata lautele e mafaufau i ai, ona ave lea o manaʻoga o itu uma e aofia ai. O nei mana'oga e amanaia i le tele e mafai ai i le faagasologa atoa.

Laisene faiga

E taua tele le faiga o laisene fa'apolofesa mo le fa'atumauina o se tauvaga saogalemu ma avanoa. O le faiga e fa'atatau i atina'e i le maketi ma o lea e fa'afouina pea. O mataupu tau Laisene o lo'o fa'atumauina fa'atasi ma matagaluega ma fa'alapotopotoga ina ia mafai ona tu'uina atu fa'afitauli fa'apitoa.

Vaitaimi o tauvaga

Ole vaitau ole tauvaga e eseese ile tulaga ma le itulagi. I Netherlands, o le vaitau e amata i se tulaga faʻapitoa i le masina o Aukuso ma e oʻo atu ia Me. O tagata taaalo o loʻo nonofo ma galulue i Netherlands, ae o tagata Peretania foi o loʻo nonofo ma galulue i Netherlands, e mafai ona auai i le tauvaga talafeagai e faʻavae i luga o latou tulaga ma itulagi.

Tauvaga ipu

E le gata i tauvaga masani, ae o loʻo faʻatulagaina foi se tauvaga ipu. O lenei tauvaga ua fa'amoemoe e fa'ataga ai le mamalu o le atunu'u e fiafia i le soka e le fa'alavelaveina. E manaʻomia le tele o faʻalapotopotoga ma aganuʻu e iloa ai lenei tauvaga.

Auai faapisinisi

E taua tele le auai i pisinisi pe a faʻatulagaina tauvaga. O feso'ota'iga malosi o lo'o fa'atumauina ma vaega 'ese'ese ina ia fa'aleleia ma fa'aauau pea ona atia'e le fa'atulagaina o tauvaga.

Faaiuga

O le soka e tasi taaloga polo lea sa faia mo le tele o seneturi ma sa ola i le tele o aganuu. Ose ta'aloga lu'itau ma le tele o itu.

Ou te faʻamoemoe o loʻo i ai nei sou manatu sili atu i lenei taʻaloga ma le auala e taʻalo ai.

O Joost Nusselder, o le faʻavae o laufali.eu o se tagata faʻatau oloa, tama ma e fiafia e tusitusi e uiga i soʻo se ituaiga taʻaloga, ma sa tele foʻi taʻaloga na ia taʻalo ai mo le tele o lona olaga. Lenei talu mai le 2016, o ia ma lana 'au ua fausiaina fesoasoani blog tala e fesoasoani faʻamaoni tagata faitau ma a latou taʻaloga gaioiga.